نشست: راه كارهای ايجاد انگيزه برای مطالعه و كتابخوانی

ارائه دهنده: خانم شيخي

تاريخ: دوشنبه 24/8/1400

به مناسبت هفته كتاب و كتابخوانی

فضای مجازی با همه خوبی هایی که دارد اما یکی از بدی هایش این است که کتاب را از دست ما گرفته و ما را به حداقل اطلاعات از کانال ها راضی کرده است. بلای کتاب نخواندن که بر سر جامعه ما آمده و متاسفانه حتی در بین اکثریت طلاب و دانشجویان و جوانان هم رسوخ کرده، بلایی نیست که فوراً درمان شود. بلایی است که از ریشه می سوزاند. وقتی علم و آگاهی از یک جامعه گرفته شود و آنها را به جای علم، به شبه علم های مجازی سوق دهند، می شود همان بلایی که رهبری بارها و بارها هشدار دادند.

 حضرت آقا می فرمایند:« اگر من هر روز یک ساعت باید حرف بزنم و نتیجه‌اش این باشد که مردم کتابخوان بشوند، حاضرم روزی یک ساعت و نیم حرف بزنم.»

 با اکتفاء به دروس حوزه به هیچ کجا نمی رسیم؛ به خاطر سیستم آموزشی امروز که قسمتی از کتاب را به خاطر کمبود وقت تدریس نمی‌کنند یا قسمتی را حذف می کنند. پس باید مطالعه جانبی داشته باشیم، ولی اولویت اصلی دروس حوزه باشد.

 نکاتی جهت افزایش انگیزه برای کتابخوانی

1. بايد انگيزه و هدف و نقشه راه را مشخص كنيم.

وقتي انگيزه داشته باشيم، از سختي راه نمي ترسيم. هر كاري اولش سخت است ولي بايد شروع كنيم تا راحت شود. ما هميشه از ناشناخته ها مي ترسيم، وقتي شروع به مطالعه كنيم، ترس از بين مي رود.

بايد براي خودمان نقشه راه تهيه كنيم. مثل زماني كه مي خواهيم به مسافرت برويم و همه چيز را مهيا مي كنيم.

طلبه اي كه انگيزه و هدف نداشته باشد، درس نمي خواند، اگر هم بخوانمد شب امتحاني است. ولي اگر انگيزه داشته باشد، خوب درس مي خواند تا باري را از دوش امام زمان بردارد.

از چپ و راست دارند اسلام را، ولي فقيه را، امام زمان را مي زنند. بايد براي اسلام كاري كنيم. چطور مي توانيم شب راحت بخوابم و اين همه هجمه به اسلام را نبينيم؟

آنقدر كه براي تفريحات و سرگرمي و زندگي مان وقت مي گذاريم، براي مطالعه هم وقت مي گذاريم؟

2. مكان آرامي را براي مطالعه پيدا كنيد كه تمركز شما را بهم نزند.

در همه خانه ها در اوج شلوغي هم كه باشد، بالاخره يك گوشه دنج و آرام پيدا مي شود. از همان گوشه هاي دنج براي مطالعه استفاده كنيد.

3. خواب كافي داشته باشيد.

پزشكان 7 تا 8 ساعت خواب را مي پسندند. 7 ساعت خواب شب و 1 ساعت خواب عصر كه در روايات هم به خواب قيلوله سفارش شده است.

ولي اين مقدار براي ما زياد است. بهتر است خواب را كم كنيم. بايد همت به خرج دهيم تا خدا هم ما را ياري كند.

آيت الله بهجت فرمودند: ما ديديم افرادي را كه 3 تا 4ساعت مي خوابيدند و 90 سال هم عمر كردند.

اگر كسي براي كار علمي كم خوابي داشته باشد، ضرر نمي كند. چون مغز دارد تلاش مي كند.

كم خوابي رابطه مستقيمي با كم خوري دارد. هر چه خوردن بيشتر باشد، خواب هم بيشتر است.

شيخ اجل سعدي مي فرمايد:

نه آنقدر كم بخور كه از دهانت برآيد         نه آنقدر كه از ضعف جانت درآيد

4. براي مطالعه برنامه ريزي كنيم.

منظور برنامه ريزي ساعت محور نيست. مثل ربات 8 تا 9 اين كار را انجام مي دهم. 9 تا 10 ….

اين برنامه به زودي شكست مي خورد. اين كار به درد افرادي مي خورد كه بطور حرفه اي مطالعه مي كنند و بدنشان عادت كرده است. مثل كارمندي كه حتي روزهاي جمعه هم سر ساعت از خواب بيدار مي شود، چون بدنش اين گونه عادت كرده است.

از تمام فرصت هايمان بايد استفاده كنيم. علامه حسن زاده آملي در چند زمينه( حديث، عرفان، فلسفه، طب، رياضي و..) تخصص داشتند. چون از تمام لحظاتشان استفاده مي كردند. در يك فيلمي ايشان مشغول مطالعه زبان فرانسه بودند. فرمودند اگر عمرم كفاف مي داد و وقت داشتم، دوست داشتم تمام زبان هاي خارجي را ياد بگيرم.

اگر انگيزه قوي داشته باشيم بيشتر تلاش مي كنيم. مغز انسان طوري است كه هر چقدر تلاش كند قوي تر مي شود. مثل ورزشكاري كه مدت ها تلاش ميكند، از خانواده اش دور مي شود، براي اينكه مدال طلاي المپيك را بگيرد.

ما براي اسلام به اندازه يك مدال طلاي المپيك هم تلاش نمي كنيم.

5. انتظار نداشته باشيد هميشه حوصله داشته باشيد.

اين طبيعي است كه بعضي روزها حال و حوصله درس خواندن نداريم. اشكالي ندارد. از فرصت هاي ديگر براي جبران استفاده مي كنيم. وقتي حوصله درس خواندن نداريد، كتاب ديگري را بخوانيد. تاريخ، شعر، رمان، جوك، خاطرات …

ولي حتما يك چيزي مطالعه كنيد. مطالعه را حذف نكنيد. بگذاريد مغز به مطالعه عادت كند.

6. به صورت هدف گذاري شده مطالعه كنيد. يعني با خودتان قرار بگذاريد مثلا اين كتاب را بايد در يك ماه بخوانم. كتاب را تقسيم بر 22 مي كنيم و روزي مثلا 10 صفحه مي خوانيم. گفتم 22 روز؛ براي اينكه پنجشنبه و جمعه را بايد بگذاريم براي تشويق يا تنبيه. اگر محدوده مشخص شده را در طول هفته خوانديم، پنجشنبه و جمعه را به استراحت و تفريح مي گذرانيم. ولي اگر نخوانده بوديم، در اين دو روز بايد جبران كنيم.

7. هميشه يك كتاب براي خواندن همراه خود داشته باشيد.

مثلا زمان هايي كه مي خواهيد از خانه بيرون برويد و چك مي كنيد كه ايا گوشي، كليد، كيف پول و … برداشتيد يا نه؛ يك كتاب هم با خود برداريد. شايد در مسير يا در مكاني كه قصد رفتن داريد فرصتي براي مطالعه پيدا كنيد.

8. سعي كنيد هميشه يك مداد يا خودكار همراهتان باشد.

كتاب را بايد با مداد سياه كنيد. زير نكات مهم خط بكشيد، زير نكات مهم تر دايره بكشيد. حتي اگر كتاب امانت است، يك كاغذ كنارتان باشد تا نكات مهم را يادداشت كنيد.

پس بايد تلاشمان را بيشتر كنيم. هر وقت احساس خستگي و بي انگيزگي كرديد به اين فكر منيد كه يك عده اي منتظرند تا ما علممان را كامل كنيم تا بتوانيم معارف ديني را به آن ها را بفهمانيم. يك عده از جوانان با ساده ترين شبهات ديني از راه به در مي شوند. ما با اندك مطالعه اي مي توانيم به آن ها كمك كنيم.

بايد انقدر مطالعه مان را زياد كنيم كه بتوانيم به شبهاتي كه وارد مي شود خودمان پاسخ دهيم. تا كي بايد چشممان به دهان اين و آن باشد؟ تا كي بايد به دنبال اين استاد و آن استاد باشيم تا به جواب برسيم؟ پس خودمان كي مي خواهيم اهل مطالعه شويم؟ اهل استدلال و تحليل شويم؟ كي مي خواهيم به درجه اي برسيم كه حرفي را با استدلال و تحليل قبول كنيم با با استدلال و تحليل رد كنيم؟

عمرمان دارد تلف مي شود. انقلاب و نظام نياز دارد به جوان باسواد. نه كسيس كه حرف اين و آن را مثل طوطي تكرار كند. بايد تلاش كنيم خود را در همه زمينه ها قوي كنيم.

ان شاءالله خداوند توفيق دهد تا بتوانيم خود را قوي كنيم.