حوزه علميه الزهرا سلام الله عليها کرج

نام طلبه: مریم احمدی

چکیده:

مراقبه نفس از دستورات اخلاقی دین اسلام است که برای رسیدن به سلامت کامل و واقعی نفس  و آرامش باید آن را شناخت و خود را ملزم به آن دانست. بازدارنده وکنترل کننده هایی  باید باشد تا نفس آدمی با ویژگی خاص سرکشی که دارد را مهار کند. مراقبه و محاسبه نفس از مهمترین راه‌های خودسازی و راهی برای نگرش به درون و درک درونی و تصمیم برای تغییر و دگرگونی است. مراقبه نفس در نظام اخلاقی اسلامی دارای جایگاه والایی است به ویژه که مهمترین مشکل جامعه کنونی مسائل اخلاقی است و این پژوهش می تواند گامی در تبیین مباحث آن باشد. آن چه که در غرب مراقبه یا مدیتیشن نامیده می شود در حقیقت نوعی تمرین و تکرار برای تمرکز حواس با هدف رسیدن به آرامش است. در حالیکه مراقبه در اسلام با هدف پاک سازی نفس و رسیدن به قرب الهی و آرامش درونی است. غفلت از مراقبت و خود ارزیابی فرجامی بس خطرناک دارد و آن خواری و زبونی در رستاخیز است، بنابراین با رشد اخلاقی و تربیتی باید زمینه دوری از نافرجامی را تدبیر کرد زیرا انسان در این جهان در مسیر رشد و تکامل قرار دارد .هدف از انجام این پژوهش بیان این مسئله است که می توان با گسترش دادن فرهنگ مراقبه و محاسبه نفس در جوامع کنونی از بازدارندگی این فرهنگ در کنترل انسانها نیز بهره برد و با رشد اخلاق در جامعه، موجبات هدایت و اصلاح افراد در اجتماع را فراهم کرد که در نتیجه باعث آرامش در زندگی فردی و اجتماعی خواهد شد. در این پژوهش سعی شده است با توجه به آیات قرآن و روایات و سخنان بزرگان به بررسی نقش مراقبه در آرامش نفس از روش تحلیلی پرداخته و در گردآوری اطلاعات نیز از روش کتابخانه ای استفاده شده است.

کلید واژه:رشد اخلاقی ، محاسبه، نفس

نام طلبه: مریم احمدی

چکیده

باوجود پیشرفتهای فراوان در عرصه های مختلف، انسان امروزی آن گونه که باید و شاید طعم آسایش و خوش بختی را نچشیده و همواره به سبب ضعف ایمان به بسیاری از مشکلات روحی مبتلا است. وضعیت کنونی انسان ها نماد روشنی از پوچی روانی آنان است. ایمان و تقوا عواملی هستند که هر وقت قوت بگیرند اعمال صالح بیشتر و بهتر می گردد و انسان با لذت بالاتری آنها را انجام می دهد وهرچه این تقوا و ایمان ضعیف­تر شود، اعمال صالح کمرنگ تر و انسان سست تر می شود و از طاعات و عبادات و بندگی خودش لذت نمی برد. ضعف ایمان به علت نادیده گرفتن فرمانهای الهی ایجاد می شود. اگر ایمان ضعیف گردد و توجه به مبدا و معاد کم شود زمینه طغیان شهوات در جامعه نیز فراهم می­گردد. اين مقاله با روش كتابخانه و توصيفي بنيادي و با هدف تبیین عوامل ضعف ایمان و بررسی عوامل و نشانه هاي آن از منظر آیات و روایات در زندگی می باشد. ضعف ایمان نشانه هایی دارد که اگر شناسایی شود و علت ایجاد آن مشخص گردد، می تواند ما را به قرب الهی نزدیک کند. باتوجه به اینکه ضعف ایمان به سان یک بیماری جسمی دارای نشانه هاي گوناگونی است که هرکدام عوارضی نیز به همراه دارد، بنابراین بررسی وشناخت این نشانه ها و عوامل آن از منظر آیات و روایات دارای اهمیت فراوانی است، که در این مقاله سعی شده است برخی از این عوامل تبیین و بررسی گردد.

کلید واژه: اضطراب، ضعف ایمان، عوامل.

کبری کمال زارع

چکیده

پیمودن راه پر پیچ خم کمال سعادت؛ در گرو تمسک و بهره­مندی از قرآن کریم در همه ابعاد زندگی است. بدیهی است که این تمسک و بهره مندی خود مبتنی بر فهم صحیح قرآن است. قرآن هر آنچه در زمینه شریعت است و برای رسیدن  به سعادت و کمال لازم است پایه ریزی کرده است، این انسان است که باید با تعقل و بینش خردمندانه آنها را از قرآن اخذ کند . قرآن کتابی است که دارای معانی ظاهری و باطنی است. برای فهم کامل قرآن باید هم معنای ظاهری و هم معنای باطنی را شناخت. هر کس دارای ظرفیت وسیعتر وکامل­تری باشد سبب بهره مندی بیشتر او از قرآن خواهد بود. فهم ظواهر قرآن بر همگان حجت است وفهم آن برای کسانیکه علوم پایه اندیشمندانه می­نگرند مسیر است  اما اخذ و فهم معنای باطنی قرآن به عامل بیرونی مثل آشنایی با لغت، رجوع به روایات و …. درونی مثل تدبر در قرآن و… بستگی دارد. علت انتخاب موضوع اهمیت فهم آیات قرآن در زندگی فردی و اجتماعی انسان است. قرآن هدیه بزرگ الهی است که در اختیار ماست و در بردارنده ی آیاتی است که انسان را به مقصد نهایی آفرینش و قرب خدا پیش می برد و مساله فهم قرآن پیشینه­ای بس دور در تاریخ تفکر مسلمانان دارد. تدوین کتابها و مقالات بسیاری در این زمینه گواه این ادعاست.  تلاشهای گسترده در این زمینه با سابقه طولانی گواه این ادعاست. این تحقیق با توصیف و گزارش علل فهم قرآن توام با نوعی تحلیل می باشد که گردآوری مطالب آن به روش کتابخانه­ای است. انتظار می رود نتیجه حاصله از این تحقیق انس عمیق مومن با قرآن باشد .  

کلید واژه : تقوی، فهم قرآن، باطن قرآن.   

نام طلبه: زهرا خوبکویی

چکیده

     «سرمشقگیری و الگوپذیری»، مهمترین و کاربردی ترین نوع شناخت و یادگیری در همه دوران زندگی است. بر همین اساس هدف این پژوهش، تربیت به وسیله الگو است، که می توان آن را «روش الگویی» نامید. این روش در سرتاسر زندگی و ابعاد مختلف آن کاربرد دارد و از آن جا که محتوای تربیت را به صورت عینی و عملی ارائه می دهد، در انتقال مفاهیم و آموزش برنامه های تربیت دینی، بسیار مؤثر است. شاید به همین دلیل است که در منابع اسلامی، بر بهره گیری از الگو و پیروی از اسوه های حسنه تأکید شده است. اسلام در ترسیم برنامه روزانه مسلمانان، پیوسته روش «الگوپذیری» را متذکر شده، و آنان را به حضور مستمر و به موقع در جایگاه الگوهای شایسته الهی فرا میخواند و از الگوهای ناشایست برحذر میدارد. تأثیرپذیری انسان از محیط و گرایش او به تقلید را می توان از مبانی اثرگذاری این روش نام برد. در نتیجه این پژوهش به بیان جایگاه الگو در تربیت دینی بر اساس دستور العمل های قرآن و دیدگاه های معصومین علیه السلام پرداخته است. در ابتدا مفهوم تربیت، تربیت دینی و الگوی تربیتی به اختصار معرفی و سپس شیوه الگو سازی و بهترین الگوهای تربیتی قرآن کریم و روایات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در پایان به تاثیر الگوپذیری در تربیت دینی اشاره شده است. پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای و با استفاده از منابع  کتابخانه ای، مقالات منتشر شده و استفاده از نرم افزارهای قرآنی جمع آوری شده است.

 کلید واژه ها: الگوپذیری، اهل بیت علیهم السلام، تربیت دینی فرزند

نام طلبه: سمیرارمضانی

چکیده

     از گونه مسائلی که در تربیت دینی نیاز به بررسی های دقیق و جامعی دارد ولایت پذیری و راهکارهای تقویت آن وآمادگی برای حکومت جهانی امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و تقویت وتمرین آن برای نوجوانان در مسجد است و از جمله مباحثی می باشد که درتربیت دینی غیر رسمی به بررسی های بسیار دقیق دارد. هدف نقش مسجد در ولایت پذیری نوجوانان و راه کار های تقویت آن بوده لذا این تحقیق برصدد برآمده تا با بهره گیری از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و کتابخانه ایی راه حل هایی را برای این موضوع یافته و ارائه دهد راه حل های بدست آماده که میتواند در محیط تربیتی مسجد وبه یاری از تربیت تبلیغی مورد استفاده عاملین این میدان قرار گیرند در دو بخش مقدماتی وزمینه ساز (جوان گرایی در انتخاب سازه های تربیتی ایجاد دید تربیتی،انسجام در برنامه ریزی ،گزینش سازه های تربیتی، توانمندی علمی) و اصلی (مخاطب شناسی، بصیرت بخشی، مهرورزی، تشویق به شرکت در نماز جماعت، مسئولیت دهی، الگو دهی استفاده از تائتر، قصه گویی، فیلم و تصاویر و تابلو نوشته ها، برگزاری برنامه های مفرح مسابقات فرهنگی کتاب خوانی و ایجاد جذابیت برای نوجوانان) قابل اظهار هستند.

کلید واژه ها: آموززش غیر رسمی، اصالت مسجد، تقویت ولایت، نوجوانان .